Rok 2023 przyniósł istotne zmiany w polskim systemie emerytalnym, które będą miały znaczący wpływ na przyszłe świadczenia emerytalne wielu obywateli. W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym modyfikacjom, omówimy ich konsekwencje oraz przedstawimy, jakie działania warto podjąć w obliczu nowych przepisów.
Najważniejsze zmiany w systemie emerytalnym
1. Nowa waloryzacja świadczeń emerytalnych
W 2023 roku wprowadzono zmodyfikowany system waloryzacji świadczeń emerytalnych. Waloryzacja wyniosła 14,8%, co jest jednym z najwyższych wskaźników w ostatnich latach. Minimalna emerytura wzrosła z 1338,44 zł do 1588,44 zł brutto. Tak wysoki wskaźnik waloryzacji wynikał przede wszystkim z rosnącej inflacji oraz wzrostu przeciętnego wynagrodzenia.
Warto zaznaczyć, że waloryzacja objęła nie tylko emerytury, ale również renty z tytułu niezdolności do pracy, renty rodzinne oraz świadczenia przedemerytalne. Zostały podwyższone także dodatki i świadczenia pieniężne wypłacane wraz z emeryturą lub rentą.
2. Zmiany w programie "Mama 4 plus"
Program "Mama 4 plus", czyli rodzicielskie świadczenie uzupełniające, wprowadzony w 2019 roku, doczekał się modyfikacji. Świadczenie to jest skierowane do osób, które wychowały co najmniej czworo dzieci i nie nabyły prawa do emerytury lub ich emerytura jest niższa od najniższej emerytury.
Od marca 2023 roku maksymalna wysokość tego świadczenia wzrosła do 1588,44 zł brutto. Dodatkowo, złagodzono niektóre kryteria przyznawania świadczenia, co pozwoli większej liczbie osób skorzystać z programu.
3. Zmiany w emeryturach pomostowych
Ważną zmianą jest nowelizacja ustawy o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w 2023 roku. Emerytury pomostowe są świadczeniami okresowymi, przysługującymi do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, które mają zrekompensować osobom wykonującym prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej.
Najważniejszą zmianą jest zniesienie wygaszającego charakteru emerytur pomostowych. Oznacza to, że prawo do tego świadczenia będą miały również osoby, które rozpoczęły pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 31 grudnia 1998 r. To istotna zmiana, która może dotyczyć wielu pracowników.
4. "Emerytura za staż" - nowa propozycja
W 2023 roku powrócił temat tzw. "emerytury za staż". Proponowane rozwiązanie zakłada możliwość przejścia na emeryturę bez względu na wiek, po przepracowaniu odpowiednio długiego okresu składkowego - 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.
Na ten moment jest to jedynie propozycja, która nie została jeszcze wprowadzona do systemu prawnego. Jednak dyskusje na ten temat trwają i warto śledzić dalszy rozwój sytuacji.
5. Nowe zasady obliczania kapitału początkowego
W 2023 roku wprowadzono również zmiany w zasadach obliczania kapitału początkowego dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku, które przed 1 stycznia 1999 roku opłacały składki na ubezpieczenie społeczne. Nowe przepisy umożliwiają uwzględnienie przy obliczaniu kapitału początkowego okresów opieki nad dziećmi, urlopów wychowawczych, a także okresów studiów.
Zmiana ta może pozytywnie wpłynąć na wysokość emerytury wielu osób, szczególnie kobiet, które często przerywały pracę zawodową w celu opieki nad dziećmi.
Jak zmiany wpłyną na emerytury Polaków?
Wprowadzone modyfikacje będą miały różny wpływ na poszczególne grupy społeczne:
Obecni emeryci
Dla osób już pobierających emerytury najważniejszą zmianą jest wysoka waloryzacja świadczeń. Dzięki niej emerytury wzrosły o 14,8%, co znacząco poprawiło sytuację finansową wielu emerytów, szczególnie w obliczu wysokiej inflacji.
Osoby zbliżające się do emerytury
Osoby, które w najbliższych latach planują przejść na emeryturę, powinny dokładnie przeanalizować nowe przepisy, szczególnie te dotyczące kapitału początkowego oraz emerytur pomostowych. W niektórych przypadkach może okazać się korzystne odłożenie decyzji o przejściu na emeryturę o kilka miesięcy lub nawet lat, aby skorzystać z nowych rozwiązań.
Osoby w średnim wieku
Dla osób w średnim wieku najważniejsze jest zrozumienie, jak obecne zmiany mogą wpłynąć na ich przyszłe emerytury oraz jakie działania warto podjąć już teraz, aby zabezpieczyć swoją przyszłość finansową. Warto rozważyć dodatkowe formy oszczędzania na emeryturę, takie jak IKE, IKZE czy PPK.
Co warto zrobić w obliczu zmian?
1. Sprawdź swój stan konta w ZUS
Pierwszym krokiem powinno być sprawdzenie stanu swojego konta w ZUS. Można to zrobić przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) lub osobiście w placówce ZUS. Dzięki temu dowiesz się, ile składek zostało już zgromadzonych na Twoim koncie i jaką mniej więcej emeryturę możesz otrzymać w przyszłości.
2. Rozważ dodatkowe formy oszczędzania na emeryturę
W obliczu obecnych zmian demograficznych i ekonomicznych, poleganie wyłącznie na państwowej emeryturze może okazać się niewystarczające. Warto rozważyć dodatkowe formy oszczędzania, takie jak:
- Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) - umożliwia zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatku Belki).
- Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) - oferuje możliwość odliczenia wpłaconych kwot od podstawy opodatkowania w rocznym rozliczeniu podatkowym.
- Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) - program oszczędnościowy organizowany przez pracodawcę, z dopłatami od pracodawcy i państwa.
3. Skonsultuj się z doradcą emerytalnym
Zmiany w systemie emerytalnym są często skomplikowane i trudne do samodzielnego przeanalizowania. Warto skonsultować się z doradcą emerytalnym, który pomoże zrozumieć, jak nowe przepisy wpłyną na Twoją konkretną sytuację i jakie działania warto podjąć.
4. Monitoruj swoje składki
Regularne monitorowanie odprowadzanych składek jest kluczowe dla zabezpieczenia przyszłej emerytury. Upewnij się, że Twój pracodawca odprowadza składki w odpowiedniej wysokości i że wszystkie okresy zatrudnienia są prawidłowo udokumentowane w ZUS.
Podsumowanie
Zmiany w systemie emerytalnym wprowadzone w 2023 roku mają zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty. Z jednej strony, wysoka waloryzacja świadczeń i zmiany w obliczaniu kapitału początkowego mogą poprawić sytuację wielu emerytów. Z drugiej strony, system emerytalny nadal stoi przed wyzwaniami związanymi ze starzeniem się społeczeństwa i koniecznością zapewnienia stabilności finansowej.
Najważniejsze jest aktywne podejście do planowania swojej przyszłości emerytalnej. Zrozumienie obecnych zmian, regularne monitorowanie stanu konta w ZUS oraz rozważenie dodatkowych form oszczędzania to kluczowe kroki, które warto podjąć niezależnie od wieku.
W EmeryturaPro jesteśmy gotowi pomóc Ci w nawigowaniu przez te zmiany i opracowaniu indywidualnej strategii emerytalnej. Skontaktuj się z nami, aby umówić się na konsultację z naszymi ekspertami.
Powiązane artykuły
