IKE czy IKZE - co wybrać?

W obliczu niepewności dotyczącej przyszłych emerytur z ZUS, coraz więcej Polaków rozważa dodatkowe formy oszczędzania na jesień życia. Dwie najpopularniejsze opcje to Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). Choć obie formy należą do tzw. III filaru systemu emerytalnego i oferują korzyści podatkowe, różnią się między sobą w istotnych kwestiach. W tym artykule pomożemy Ci zrozumieć różnice między IKE a IKZE oraz dokonać wyboru odpowiedniego rozwiązania dla Twoich potrzeb.

Czym są IKE i IKZE?

Indywidualne Konto Emerytalne (IKE)

IKE to dobrowolna forma oszczędzania na emeryturę wprowadzona w 2004 roku. Główną zaletą IKE jest zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych (tzw. podatku Belki), który obecnie wynosi 19%. Oznacza to, że wypłacając środki z IKE po osiągnięciu wymaganego wieku, nie płacisz podatku od wypracowanych zysków.

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE)

IKZE zostało wprowadzone w 2012 roku jako uzupełnienie oferty indywidualnych produktów emerytalnych. W przeciwieństwie do IKE, główną korzyścią IKZE jest możliwość odliczenia wpłaconych kwot od podstawy opodatkowania w rocznym rozliczeniu podatkowym. Oznacza to realną oszczędność na podatku dochodowym już w momencie dokonywania wpłat.

Porównanie IKE i IKZE - najważniejsze różnice

1. Korzyści podatkowe

IKE:

• Brak podatku od zysków kapitałowych przy wypłacie (zwolnienie z 19% podatku Belki)
• Wpłaty nie są odliczane od dochodu
• Wypłata środków po spełnieniu warunków jest całkowicie zwolniona z podatku

IKZE:

• Wpłaty można odliczyć od podstawy opodatkowania (realna oszczędność na podatku dochodowym)
• Wypłata środków po spełnieniu warunków jest opodatkowana zryczałtowanym podatkiem w wysokości 10%

2. Limity wpłat

IKE:

Limit wpłat na IKE w 2023 roku wynosi 18 252 zł (trzykrotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok).

IKZE:

Limit wpłat na IKZE w 2023 roku wynosi:

• Dla osób zatrudnionych: 8 636,40 zł (1,2-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego)
• Dla osób prowadzących działalność gospodarczą: 12 954,60 zł (1,8-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego)

3. Warunki wypłaty środków bez konsekwencji podatkowych

IKE:

• Osiągnięcie wieku 60 lat lub nabycie uprawnień emerytalnych i ukończenie 55 lat
• Dokonywanie wpłat co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych lub wpłacenie ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed złożeniem wniosku o wypłatę

IKZE:

• Osiągnięcie wieku 65 lat
• Dokonywanie wpłat co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych

4. Opodatkowanie wypłat

IKE:

Wypłata środków po spełnieniu warunków jest w całości zwolniona z podatku.

IKZE:

Wypłata środków po spełnieniu warunków jest opodatkowana zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 10%.

5. Wypłata przed terminem

IKE:

W przypadku wcześniejszej wypłaty środków z IKE (tzw. zwrotu), musisz zapłacić 19% podatku od zysków kapitałowych.

IKZE:

Wcześniejsza wypłata środków z IKZE jest traktowana jako przychód podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej (12% lub 32%, w zależności od wysokości dochodów). Dodatkowo, jeśli wcześniej odliczyłeś wpłaty od podstawy opodatkowania, musisz doliczyć te kwoty do dochodu w roku, w którym dokonujesz zwrotu.

Dla kogo IKE, a dla kogo IKZE?

IKE może być lepszym wyborem dla:

• Osób oczekujących wyższej emerytury - jeśli spodziewasz się, że Twoja emerytura będzie stosunkowo wysoka, IKE może być lepszym wyborem, ponieważ wypłata z IKE jest całkowicie nieopodatkowana
• Osób, które chcą mieć większą elastyczność w kwestii wypłaty środków - warunki wypłaty z IKE są nieco bardziej elastyczne niż w przypadku IKZE
• Inwestorów, którzy spodziewają się wysokich zysków kapitałowych - zwolnienie z 19% podatku od zysków kapitałowych może być bardzo korzystne w przypadku udanych inwestycji
• Osób, które mają możliwość wpłacania wyższych kwot - limit wpłat na IKE jest wyższy niż podstawowy limit na IKZE

IKZE może być lepszym wyborem dla:

• Osób płacących podatek dochodowy według wyższej stawki (32%) - korzyść z odliczenia wpłat od podstawy opodatkowania jest wtedy największa
• Osób, które chcą obniżyć bieżące zobowiązania podatkowe - IKZE pozwala na natychmiastową oszczędność podatkową
• Osób spodziewających się niższych dochodów na emeryturze - jeśli Twoja emerytura będzie niska, 10% podatek od wypłaty z IKZE może być korzystniejszy niż obecne oszczędności podatkowe
• Przedsiębiorców - wyższy limit wpłat dla osób prowadzących działalność gospodarczą umożliwia większe oszczędności podatkowe

Czy warto mieć zarówno IKE, jak i IKZE?

Tak, można posiadać jednocześnie zarówno IKE, jak i IKZE. Dla wielu osób jest to optymalne rozwiązanie, pozwalające na maksymalizację korzyści podatkowych. Dzięki temu możesz:

• Obniżyć bieżące zobowiązania podatkowe dzięki wpłatom na IKZE
• Uniknąć podatku od zysków kapitałowych dzięki inwestowaniu w ramach IKE
• Zwiększyć całkowitą kwotę, którą możesz wpłacić rocznie na konta z preferencjami podatkowymi

Wadą tego rozwiązania jest konieczność zarządzania dwoma odrębnymi kontami oraz potrzeba dysponowania większymi środkami na wpłaty.

Gdzie można założyć IKE i IKZE?

IKE i IKZE mogą być prowadzone w różnych formach:

• Rachunek maklerski - dla osób, które chcą aktywnie zarządzać swoimi inwestycjami
• Ubezpieczenie na życie z funduszem kapitałowym - łączy ochronę ubezpieczeniową z funkcją inwestycyjną
• Fundusze inwestycyjne - zarządzane przez profesjonalnych zarządzających
• Rachunek bankowy - bezpieczna, ale często mniej rentowna forma oszczędzania
• Dobrowolny fundusz emerytalny - zarządzany przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne

Wybór konkretnej instytucji i formy prowadzenia konta zależy od Twoich preferencji inwestycyjnych, akceptowalnego poziomu ryzyka oraz wiedzy o rynkach finansowych.

Jak wybrać najlepszą opcję dla siebie?

Przy podejmowaniu decyzji o wyborze między IKE a IKZE warto rozważyć następujące czynniki:

1. Twoja obecna stawka podatkowa

Jeśli płacisz podatek dochodowy według wyższej stawki (32%), korzyść z odliczenia wpłat na IKZE od podstawy opodatkowania będzie większa niż dla osób płacących niższy podatek.

2. Przewidywana wysokość emerytury

Jeśli spodziewasz się wysokiej emerytury, korzystniejsze może być IKE (brak podatku od wypłaty). Jeśli przewidujesz niską emeryturę, 10% podatek od wypłaty z IKZE może być akceptowalny w zamian za bieżące ulgi podatkowe.

3. Horyzont czasowy inwestycji

Im dłuższy jest okres do emerytury, tym większą korzyść możesz osiągnąć z braku podatku od zysków kapitałowych w przypadku IKE.

4. Możliwości finansowe

Jeśli masz ograniczone środki na oszczędzanie, wybór jednej opcji może być konieczny. Przy większych możliwościach finansowych warto rozważyć posiadanie obu kont.

5. Potrzeba elastyczności

Jeśli zależy Ci na większej elastyczności w kwestii wypłaty środków, IKE oferuje nieco korzystniejsze warunki.

Podsumowanie

Zarówno IKE, jak i IKZE są wartościowymi narzędziami do budowania dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego. Różnią się przede wszystkim momentem uzyskania korzyści podatkowej:

• IKE - korzyść podatkowa na końcu (brak podatku od zysków przy wypłacie)
• IKZE - korzyść podatkowa na początku (możliwość odliczenia wpłat od podstawy opodatkowania) oraz niższy podatek od wypłaty (10% zamiast standardowej stawki PIT)

Dla wielu osób optymalne może być posiadanie obu typów kont i maksymalizacja wpłat w miarę możliwości finansowych. Jednak ostateczny wybór powinien uwzględniać indywidualną sytuację finansową, wiek, plany emerytalne oraz obecną i przewidywaną sytuację podatkową.

W EmeryturaPro oferujemy indywidualne konsultacje, podczas których pomożemy Ci wybrać najlepsze rozwiązanie dostosowane do Twoich potrzeb. Zapraszamy do kontaktu, aby umówić się na spotkanie z naszymi ekspertami.